Mooi of lelijk? Puur of vervuild? Vlot of één grote file? Duur of betaalbaar? Uitnodigend of ongastvrij? Of de meningen nu positief of negatief zijn, één ding is zeker, Brussel laat niemand onverschillig. Sinds september kan iedereen op deze site zijn mening geven over onze hoofdstad, met eenvoudige vragen rond vier thema's: mobiliteit, milieu, architectuur en samenleving. Alle opmerkingen zijn gepubliceerd, zonder aanpassingen of censuur.
Om deel te nemen, vragen wij u om u te registreren met een e-mail. We weten dat dit een rem voor sommigen kan zijn, maar het is een noodzakelijke voorzorgsmaatregel om eventueel misbruik, die de resultaten zouden beïnvloeden, te voorkomen. Het helpt ook om te onthouden welke vragen u reeds beantwoordde wanneer u later de enquête terug opneemt. Natuurlijk zullen de e-mails op geen enkele wijze overgedragen of gebruikt worden voor commerciële doeleinden.
De site biedt geen geschenk en is geen wedstrijd. De enige motivatie om deel te nemen aan dit onderzoek is uw mening geven of die van anderen te ontdekken.
In deze vrijwillige context, hebben we meer dan 8000 antwoorden op de verschillende vragen ontvangen. Dank voor een dergelijke deelname!
Zoals beloofd, is het nu tijd om de resultaten te analyseren.
Dit thema wekt duidelijk ontevredenheid. Bijna driekwart van de respondenten is van oordeel dat de mobiliteit slecht is, dat het er in de toekomst niet beter op zal worden en dat dat zowel geldt voor verplaatsingen naar de stad als binnen de stad.
Slechts 30% van de verplaatsingen heeft te maken met het werk; bezoeken aan familie of vrienden komen op de tweede plaats met 20%, de rest is gespreid over cultuur, winkelen en restaurants.
Het zal niet verbazen dat het teveel aan auto’s en de indirecte oorzaken daarvan, het pendelverkeer en het ontoereikende aanbod van openbaar vervoer, op de eerste plaats komen; het zijn echter de werkzaamheden en bouwplaatsen die als belangrijkste oorzaak worden aangewezen. Het gebrek aan parkeergelegenheid komt pas op de 7de plaats.
Het is heel logisch dat het terugdringen van het aantal voertuigen de beste remedie lijkt; meer auto’s toelaten wordt duidelijk niet als een oplossing beschouwd.
Voor de bereikbaarheid van de stad wordt dezelfde redenering gevolgd: het aantal voertuigen verminderen ten voordele van de trein of de fiets (zie verder “openbaar vervoer en fiets”), of het pendelverkeer beperken door wonen in de stad betaalbaarder te maken.
Met 66% wil een duidelijke meerderheid de straten meer voor voetgangers voorbehouden. Wat de voetgangerszone in het centrum van de stad betreft, vindt diezelfde meerderheid het initiatief in principe wel positief… maar ze vindt ook dat het niet ideaal is uitgewerkt; in de commentaren wordt hoofdzakelijk het gebrek aan voorafgaande studies en overleg met de vinger gewezen. 31% wil terug naar de vorige situatie.
Voor het vervoer naar de stad met de trein zijn het comfort en het gevoel van veiligheid in het algemeen bevredigend, maar als zwakke punten worden het gebrek aan stiptheid (door 63% als onvoldoende beoordeeld), de prijs en het te beperkte aantal treinen en stations vermeld.
Voor het openbaar vervoer in de stad (tram, bus en metro) wordt de stiptheid, in tegenstelling tot de trein, door 75% als goed of aanvaardbaar beoordeeld. Comfort en veiligheid krijgen een goed cijfer, maar de grootste klachten blijven de frequentie, de prijs en het aantal halteplaatsen, want ongeveer 50% is hierover niet tevreden.
Tot slot vindt de fiets veel bijval: 77% wil het gebruik stimuleren door het uitwerken van een aangepaste infrastructuur.
In het algemeen zijn de meningen over de esthetische kwaliteiten van de stad gemengd: Brussel wordt door de meesten noch mooi, noch lelijk gevonden, en de redenen om de stad mooi of lelijk te vinden zijn verdeeld. Dat geldt ook voor haar toekomst, waarbij een kleine meerderheid de evolutie als positief aanvoelt.
Hoewel een meerderheid van 62% in de stad een goed evenwicht ziet tussen oude en moderne gebouwen, vindt een zelfde meerderheid dat het architectonisch erfgoed onvoldoende wordt beschermd.
Een meerderheid van 65% vindt dat er teveel kantoren zijn ten opzichte van woningen.
Steeds meer mensen willen in de stad wonen en er zijn maar drie mogelijkheden om dit op te vangen: de oppervlakte van de stad uitbreiden, meer in de hoogte bouwen of de concentratie van de huisvesting vergroten met kleinere woningen. Dit dilemma komt in de antwoorden tot uiting; in zowat gelijke mate wordt de “verticale” en “horizontale” uitbreiding van de beschikbare oppervlakte gekozen. We wijzen erop dat 24% voor kleinere woningen opteert… Het is inderdaad zo dat de woningen in Brussel gemiddeld veel groter zijn dan in hoofdsteden als Londen en Parijs.
Terwijl de meerderheid vindt dat de praktijk van façadisme voor elk geval afzonderlijk moet worden bekeken, komt in de meningen over de stedenbouwkundige voorschriften een duidelijke paradox naar boven: voor slechts 20% is de situatie in evenwicht, de rest vindt de voorschriften te laks (34%) of te streng (45%).
Het antwoord over het overleg met de bevolking bij grote vastgoedprojecten kan hierbij verhelderend zijn: 91% vindt dat te weinig rekening wordt gehouden met de mening van de bewoners.
Het is daarom waarschijnlijk dat de stedenbouwkundige voorschriften te streng worden bevonden door particulieren die er persoonlijk mee te maken hebben gehad, terwijl ze te laks worden gevonden voor projecten van anderen of voor omvangrijke werken.
Waar of niet, het oordeel is hier overduidelijk: 82% vindt dat de openbare werken te traag en inefficiënt worden uitgevoerd.
Brussel, schone of het beest? 76% van de stemmers ervaren de stad in elk geval als vuil… en “Brussel, nette stad” krijgt maar 1% van de stemmen.
Geen verrassend resultaat, met het wegverkeer als belangrijkste oorzaak. Opvallend is de tweede plaats voor overvliegende vliegtuigen.
De antwoorden zijn natuurlijk minder objectief dan op basis van metingen en objectieve vergelijkingen, maar 42% vindt de lucht aanvaardbaar, 54% te vervuild.
Het is niet omdat je in de stad woont, dat je de natuur moet missen! 61% van de stemmers wil meer groenzones in Brussel.
Het zal niet verbazen dat het voordelige en praktische stadsgas ruim op kop staat met 77%. Stookolie en elektriciteit vertegenwoordigen respectievelijk slechts 11 en 8%. Meer milieuvriendelijke systemen, zoals zonnepanelen, pelletbranders of passiefwoningen blijven zeer beperkt, waarschijnlijk wegens de investeringskosten en de stedenbouwkundige verplichtingen.
Besparingen op verwarming komen terecht op de eerste plaats, met plannen voor een betere isolatie of de aanschaf van efficiëntere verwarmingsketels; in ons klimaat is de verwarming van gebouwen immers de belangrijkste bron van broeikasgassen. We wijzen er ook op dat de alternatieve transportsystemen ter vervanging van de traditionele auto een mooie plaats innemen. En hoewel ze maar 3% vertegenwoordigen, trekken bepaalde mensen het bestaan van de klimaatopwarming nog in twijfel…
Het valt op dat de auto slechts op de derde plaats komt, achter het openbaar vervoer… en verplaatsingen te voet! De fiets neemt de vierde plaats in, voor de taxi en tweewielers met motor.
Goed nieuws: met minder dan 20% ontevredenen blijft Brussel een stad waar het goed leven is.
De overgrote meerderheid van de inwoners woont er uit eigen keuze en is tevreden. Een derde woont er met tegenzin of wil er niet komen wonen.
Deze positieve resultaten houden misschien verband met de perceptie van de Brusselaars als gastvrij (slechts 9% beschouwt ze als weinig gastvrij) of met het cultuuraanbod, dat door 70% als rijk en gevarieerd wordt beschouwd (zie het punt over de sterke punten).
Over de levensduurte zijn de meningen divers, met een vrij gelijke spreiding tussen diegenen die de stad te duur vinden, dan wel betaalbaar, ofwel ergens tussen andere steden in.
Het sociaal gemengde karakter wordt hoofdzakelijk gewaardeerd, met de wens dat het nog beter tot uiting zou komen door meer interactie tussen de wijken.
Sterke punten zijn onder meer het cultuuraanbod, gevolgd door het kosmopolitische en multiculturele karakter, de aanwezigheid van groenzones en de gastvrijheid van de bevolking.
Coherente resultaten met een cultuuraanbod dat als rijk en gevarieerd wordt beschouwd, inwoners die gastvrij worden bevonden, en de aandacht voor groenzones (zie leefmilieu).
We vestigen echter de aandacht op de laatste plaats voor bouwkundige schoonheid… die bij de zwakke punten op de tweede plaats staat, net achter mobiliteit. Dit punt lijkt te bevestigen dat mobiliteit het grootste pijnpunt van de stad is.
De levensduurte, op de 6de plaats bij de sterke punten, neemt de derde plaats in bij de zwakke punten, wat erop wijst dat dit meer een bezwaar is dat een pluspunt.
Ondanks de tragische gebeurtenissen die de hoofdstad hebben getroffen, blijft het gevoel van onveiligheid hoofdzakelijk rond het gemiddelde van andere steden. Hoewel een kwart van de respondenten zich minder veilig voelt dan in andere steden, kunnen we niet meten hoe dit gevoel sinds de aanslagen is geëvolueerd.
Over de aanwezigheid van militairen zijn de gevoelens gemengd: slechts een derde van de respondenten voelt zich meer op zijn gemak.
De arbeidsmogelijkheden die in de hoofdstad worden geboden en de steun aan bedrijven worden globaal als gemiddeld beschouwd; wat aantrekkingskracht voor buitenlandse bedrijven betreft, komt Vlaanderen voor Brussel en loopt Wallonië ver achter, met slechts 9% van de stemmen.
Het imago van Brussel bij buitenlanders wordt niet erg gunstig geoordeeld, want slechts 11% vindt dat de stad een positief imago heeft. 70% van de respondenten vindt echter dat de Europese instellingen een positieve impact hebben.
